1. Ubuntu là gì?

Ubuntu là một hệ điều hành mã nguồn mở dựa trên nhân (kernel) Linux, được phát triển bởi Canonical Ltd.

Ubuntu được đánh giá là bản phân phối Linux dễ sử dụng nhất, thân thiện với người mới, mạnh mẽ cho dân lập trình, DevOps và dùng rộng rãi trong các hệ thống máy chủ.

2. Đặc điểm nổi bật

✔ Miễn phí & mã nguồn mở

Ubuntu hoàn toàn miễn phí. Người dùng có thể xem, chỉnh sửa, phân phối mã nguồn.

Bảo mật cao

• Mô hình phân quyền rõ ràng (root – user)

• Ít virus, ít mã độc

• Cập nhật bảo mật thường xuyên

Ổn định & phù hợp cho server

Ubuntu là nền tảng phổ biến để chạy:

• Web server (Apache, Nginx)

• Database (MySQL, MariaDB, MongoDB)

• Docker, Kubernetes, Cloud…

Kho phần mềm phong phú

Cài đặt nhanh qua:

• APT (Advanced Package Tool)

• Snap Store

• PPAs (Personal Package Archives)

3. Phân loại các phiên bản Ubuntu

Ubuntu Desktop

• Dành cho người dùng máy tính cá nhân

• Có giao diện đồ họa (GUI) – thường là GNOME

• Phù hợp cho học tập, văn phòng, lập trình

Ubuntu Server

• Không có giao diện đồ họa (GUI)

• Nhẹ, ổn định

• Dùng cho máy chủ, cloud, DevOps

Ubuntu Flavors (các biến thể giao diện)

• Kubuntu – giao diện KDE Plasma

• Xubuntu – nhẹ, dùng XFCE

• Lubuntu – rất nhẹ, dùng LXQt

• Ubuntu MATE, Ubuntu Budgie

Ubuntu LTS & Regular Release

• LTS (Long Term Support): hỗ trợ 5 năm → phù hợp server
  Ví dụ: 20.04 LTS, 22.04 LTS, 24.04 LTS

• Regular: cập nhật 6 tháng/lần, hỗ trợ 9 tháng
  Ví dụ: 23.10, 24.10,…

4. Cách Ubuntu hoạt động

Hạt nhân (Linux Kernel)

Quản lý:

• CPU

• RAM

• Disk

• Thiết bị ngoại vi

Shell & Terminal

Cho phép nhập lệnh, ví dụ:

Hệ thống file dạng cây (Filesystem Hierarchy Standard – FHS)

• / – thư mục gốc

• /home – chứa dữ liệu người dùng

• /etc – cấu hình hệ thống

• /var – log & dữ liệu biến

• /usr – ứng dụng & thư viện

Quản lý gói (Package Manager)

• apt → phổ biến nhất

• snap → cài ứng dụng dạng sandbox

• dpkg → cài gói .deb

---

5. Ứng dụng thực tế của Ubuntu

1) Dùng cho máy chủ (Server)

• Web hosting

• Cloud (AWS, Azure, Google Cloud)

• CI/CD, DevOps

• Chạy container Docker

2) Dùng cho lập trình

Hỗ trợ tốt:

• Python

• Node.js

• Java

• C/C++

• Go

• Các công cụ DevOps: Git, Jenkins, Ansible…

3) Dùng cho máy tính cá nhân

• Làm việc văn phòng

• Học tập CNTT

• Dùng phần mềm open-source (LibreOffice, GIMP…)

4) IoT & Embedded

• Ubuntu Core dành cho thiết bị nhúng

---

6. Ưu – Nhược điểm của Ubuntu

Ưu điểm

• Miễn phí

• An toàn

• Dễ dùng

• Ổn định

• Phần mềm phong phú

• Cộng đồng lớn

 Nhược điểm

• Ít phần mềm thương mại hơn Windows

• Khó chơi game (trước đây, nhưng hiện đã cải thiện nhờ Steam + Proton)

• Một số phần mềm thiết kế/đồ họa không có phiên bản Linux

---

Kết luận

Ubuntu là bản phân phối Linux phù hợp nhất cho người mới học nhưng cũng đủ mạnh và linh hoạt để dùng trong hệ thống chuyên nghiệp (server, cloud, DevOps).